De toekomst van de zorg

Bekijk en download onze praatplaten over elementen die bij kunnen dragen aan een informatievoorziening die voorziet in de veranderende behoeftes in een veranderende zorg. Graag gaan wij met u in gesprek over de toekomst van de zorg in Nederland.

Value-based healthcare

Van value-based healthcare via big data en precision medicine naar E-Health en domotica. Visies, richtingen, trends en technologieën van verschillende aard en betekenis staan door elkaar op het lijstje van ontwikkelingen waar een zorgaanbieder iets mee moet. Dat maakt het er niet overzichtelijker op. Wat is het? Wat kan het betekenen voor een patiënt/cliënt, professional of aanbieder? En, vooral, wat zouden we er eigenlijk mee kunnen en willen bereiken?

Ontwikkelingen als eHealth of domotica kunnen nooit doel op zich zijn. Het zijn elementen die bij kunnen dragen aan een informatievoorziening die voorziet in de veranderende behoeftes in een veranderende zorg. Het helpt daarom om even een stapje terug te doen en te kijken naar die veranderingen. Hoewel de zorg een breed en divers werkveld is, is er namelijk wel degelijk een aantal grote lijnen te herkennen. De veranderingen in de zorg helpen nut en noodzaak van technologieën en trends te bepalen.

De grote lijnen

Veranderingen in de zorg voltrekken zich langs twee overkoepelende en richtinggevende bewegingen, die aansluiten bij het beleid van de Nederlandse overheid:

1. Zorg moet gericht zijn op de optimale uitkomst zoals die ervaren wordt door de patiënt of cliënt. De uitkomst van een gegeven behandeling – of de mate waarin meer langdurig geleverde zorg bijdraagt aan het behalen van gestelde zorgdoelen – moet daarom transparant en vergelijkbaar worden, mede door het hanteren van internationale standaarden.
2. De patiënt of cliënt moet de middelen krijgen om meer zelf de regie te nemen over de eigen gezondheid en de daarvoor eventueel benodigde behandelingen of verzorging. De noodzaak tot samen beslissen – in overleg tussen arts en patiënt wordt breed erkend.

Beide bewegingen gaan effecten hebben op alle partijen die een rol spelen in de zorg in Nederland. Dat zijn er nogal wat, maar in grote lijnen gaat het om:

• De patiënt en/of cliënt – die steeds meer in de regie kan en wil komen over zijn eigen gezondheid en zorgverlening en de baas wordt over eigen gezondheidsgegevens. Patiënten en cliënten worden daarin eventueel ondersteund door mantelzorgers en zijn al dan niet verenigd in patiëntorganisaties.
• De zorgprofessional – individuele zorgverlener die de mogelijke zorgverlening aan of behandeling van een patiënt beschouwt vanuit een te verwachten uitkomst of het bereiken van gestelde zorgdoelen. De professional werkt daarbij samen met andere disciplines en komt in samenspraak met de patiënt of cliënt tot de passende keuzes. Cure, care, het sociaal domein: het werkveld waarin zorgprofessionals werkzaam zijn is breed.
• De zorgaanbieder – de instelling die zich meer moet organiseren op aandoeningen en doelgroepen, en de dienstverlening en informatiehuishouding moet aanpassen op het inzichtelijk maken van uitkomsten, het bereiken van zorgdoelen en daadwerkelijk daarvoor gemaakte kosten. Ziekenhuizen, VVT-instellingen, diagnostische centra, focusklinieken: heel verschillende soorten organisaties met andere uitdagingen.
• Het zorgsysteem – de partijen die wet- en regelgeving maken of uitvoeren, die de toegang tot zorg verzorgen of een rol spelen bij de financiering van de zorg. En daarbij moeten zoeken naar een gezonde balans tussen waarde voor de patiënt, de kwaliteit van de zorg en de kosten.

 Uitkomsttransparantie

Om de huidige nadruk op het uitvoeren van verrichten te kunnen verleggen naar het verlenen van zorg gericht op een optimale uitkomst of het bereiken van gestelde zorgdoelen voor een patiënt, moet op een aantal thema’s zaken anders georganiseerd en ingericht gaan worden:

1. Hoe moet “uitkomst” worden gedefinieerd, gemeten en vastgelegd? Wat is daarvoor nodig? Hoe bepaal je de uitkomst als er niet sprake is van een duidelijk afgebakende behandeling of zorgtraject maar van langduriger of zelfs continue zorg? Hierbij spelen vraagstukken als het uitvragen van ervaringen aan de patiënt/cliënt, maar ook het delen van informatie in de ketens, en het registreren en ontsluiten van uitkomsten binnen zorgaanbieders maar ook daarbuiten.
2. Hoe leren de professionals van elkaar op basis van uitkomsten? Benchmarks zullen hierbij een steeds belangrijkere rol spelen. En op basis daarvan ontstaan nieuwe protocollen voor behandeling en zorg. Standaardisatie is een randvoorwaarde om gegevens onderling te kunnen vergelijken.
3. Hoe kan het verlenen van zorg aan één patiënt of cliënt meer gericht worden op de voor die specifieke patiënt of cliënt optimale uitkomst? Dat vergt samenwerken en delen van informatie in de keten, maar ook samenwerking tussen disciplines en professionals en zelfs tussen professionals en patiënt of cliënt.
4. Wat is nodig om de financiering van de zorg aan te laten sluiten bij de uitkomstgerichte manier van behandelen en verzorgen? Welke nieuwe vormen van kostenregistratie zijn nodig? Hoe zien contracten in de toekomst eruit?

Ieder van deze thema’s heeft zo zijn eigen weerslag op het gebied van de informatievoorziening – en zal zich voor de verschillende partijen anders manifesteren. Download de praatplaat en krijg een overzicht van de veranderingen die nodig zijn.

Eigen regie op leven en zorg

Ook de beweging naar meer eigen regie omvat een aantal thema’s:

1. Een centraal punt in alle ontwikkelingen is dat de patiënt/cliënt meer zicht krijgt op de eigen (gezondheids-)gegevens en die kan delen met zorgprofessionals en -aanbieders. Een persoonlijke gezondheidsomgeving is het referentiepunt voor deze trend.
2. Een andere dimensie van zelfregie is om de patiënt of cliënt meer en beter te informeren om – in samenspraak met de eigen omgeving en samen met de zorgprofessionals – te komen tot een goede keuze. Dat kan gaan over bijvoorbeeld de keuze voor een bepaald type zorg, het kiezen van een zorgaanbieder of het opstellen van een behandelplan en kan de vorm aannemen van keuzehulpen via communities rond “patients like me” tot aan ondersteuning om gezamenlijk met zorgprofessionals te beslissen.
3. Om de patiënt of cliënt meer in de regie van zijn eigen gezondheid te brengen zal zorgverlening steeds dichter bij die patiënt of cliënt plaatsvinden: meer thuis, meer in de eigen omgeving, meer met overleg en ondersteuning op afstand.
4. Voor zorgaanbieders wordt de focus op de (wereld van de) patiënt steeds belangrijker. Het zal effect hebben op de inrichting en sturing van het zorgproces. Denk daarbij aan afspraken plannen en roostering van professionals, of het betrekken van mantelzorgers.

Ga met ons het gesprek aan!

Download de praatplaat. Graag gaan wij met u in gesprek over de toekomst van de zorg in Nederland.