Ruim baan voor de CIO 3.0

Onlangs mocht ik gastheer zijn van een bijeenkomst over de veranderende rol van de CIO in de zorg. Dat klinkt wellicht wat droog, maar ik kan u verzekeren: dat was het niet. Tijdens het congres werd de CIO 3.0 geïntroduceerd, en ik denk dat zo’n nieuwe stijl Chief Information Officer (want daar staan die letters voor) veel voor de zorg kan betekenen. Misschien maakt hij of zij het wel mogelijk dat we de grote uitdagingen waar de zorg voor staat het hoofd kunnen bieden.

Het uitgangspunt is duidelijk: als vernieuwing in de zorg uitblijft, dan gaat het mis. Chronische ziekten, vergrijzing en steeds geavanceerdere behandelmethoden: als we niets doen ontsporen de kosten van de zorg in een hoog tempo. En dan wordt er uiteindelijk ingegrepen op een manier waarvan veel mensen, vooral de zwakkeren, het slachtoffer zullen zijn.

Dat willen we niet, dus moeten we zoeken naar een oplossing. Dat ICT daaraan een bijdrage kan leveren heb ik op deze plek al eerder betoogd, dus ik zal daar niet al te uitgebreid op ingaan. In het kort: ICT verbetert de communicatie, vergroot de zelfredzaamheid en maakt efficiënter werken mogelijk. Met andere woorden: zonder ICT redden we het niet.

Verantwoordelijk

Stappen we over naar het punt van de verantwoordelijkheid. Want wie is in de meeste zorginstellingen momenteel verantwoordelijk voor de automatisering? Dat is de persoon – meestal is het een man – die als ‘Hoofd ICT’ wordt aangeduid. Deze persoon is ervoor verantwoordelijk dat het EPD of ECD goed functioneert, dat de computers het doen, dat de privacy is gegarandeerd en dat het budget niet wordt overschreden. Zeer belangrijke taken dus.

Strategische visie

Maar om als zorginstelling klaar te zijn voor de toekomst – en daarmee tegelijkertijd te voorkomen dat je marktaandeel verliest – is nog meer nodig. Dat ‘meer’ vat ik hier maar even samen onder de noemer ‘strategische visie’. De centrale vraag daarbij is niet: hoe zorgen we ervoor dat de huidige ICT optimaal functioneert? De vraag is: hoe gaan we het hierna aanpakken? Wat is de volgende stap? En de stap daarna?

Lijnen naar de toekomst

Dergelijke vragen leven als het goed is in de hele organisatie, maar de plek waar ze moeten worden beantwoord is in de eerste plaats de Raad van Bestuur. Hier worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Hier wordt de transformatie ingezet naar een nieuwe organisatievorm, die het mogelijk maakt dat patiënten de zorg krijgen waar ze recht op hebben, dat artsen en verpleegkundigen hun werk effectief en met plezier kunnen blijven doen en – niet in de laatste plaats – dat de kosten beheersbaar blijven.

Bij dat alles speelt de CIO 3.0 een grote rol. Wie die CIO nieuwe stijl zal zijn, verschilt per zorginstelling. Soms zal het Hoofd ICT kunnen toegroeien naar zo’n nieuwe functie, als lid van de Raad van Bestuur of als serieus te nemen adviseur net daaronder. Soms zal de portefeuillehouder ICT in de Raad van Bestuur deze nieuwe rol kunnen oppakken. Soms zal het misschien op nog weer een andere manier gaan.

Een ding is echter duidelijk: de CIO 3.0 is onmisbaar. Zijn nieuwe taken zijn van cruciaal belang voor de toekomst van de zorg. Maar het lastige is dat zijn oude taken niet mogen worden verwaarloosd. Hoe die combinatie vorm moet krijgen, zet ik graag een volgende keer uiteen.