Financiële ruimte voor ICT-kosten ziekenhuizen neemt af

Hogere financiële druk zorgt voor minder ruimte bij ziekenhuizen voor ICT-investeringen en exploitatiekosten. In de Informatie- en ZorgTechnologie (IZT) Benchmark Ziekenhuizen 2025 van M&I/Partners bedragen de ICT-kosten 5,8% en de ICT-investeringen 0,8% van de omzet op basis van boekjaar 2024. Tegelijkertijd dalen de Zorgtechnologiekosten: Het lukt ziekenhuizen om zorgtechnologie steeds efficiënter in te zetten en hiermee grote kostenstijgingen te beperken. Kosten verschuiven van investeringen naar exploitatiekosten, onder andere door het afsluiten van Managed Equipment Services (MES)-contracten.

Ontwikkeling en trend van ICT-kosten

In de afgelopen vijf jaar van de IZT Benchmark Ziekenhuizen is een stijgende trend te zien in exploitatiekosten en personeelskosten voor ICT. De trend van stijgende kosten zet door; ook in boekjaar 2024 zien we hogere absolute kosten voor ICT. Dit zorgt voor een groter spanningsveld tussen de begrotingsruimte en de toenemende ICT-kosten. De omzet van ziekenhuizen is in 2024 met 6,6% toegenomen, blijkt uit de BDO Benchmark Ziekenhuizen UMC 2025. De investeringen van ziekenhuizen zijn in 2024 echter lager dan in voorgaande jaren. Dit zien we ook terug in het percentage ICT-investeringen (á 0,8%) dat lager ligt dan voorgaande jaren (á 1,1%). De lagere investeringen lijken vooral te relateren aan een vertraging in beschikbaarheid en besteding van de IZA-gelden. We verwachten daarom dat de komende jaren de investeringen weer stijgen.

Verschuiving van investeringen (Capex) naar exploitatiekosten (Opex)

We zien in de cijfers van de ICT-kosten een verschuiving van investeringen (kapitaallasten, Capex) naar exploitatiekosten (operationele kosten, Opex). De investeringen nemen af doordat veel ICT-aanbieders hun producten en diensten op basis van abonnementen en licenties aanbieden. Veel ziekenhuizen hebben tegen het einde van 2025 financiering ontvangen vanuit het IZA en zetten zich in voor zorgtransformatie. Dit doen ze door over te stappen op hybride zorg, waarbij digitalisering en zorgtechnologie een grotere rol krijgen. Na implementatie leidt dit tot hogere exploitatiekosten op ICT-gebied.

Dalende trend zorgtechnologiekosten

De zorgtechnologiekosten dalen sinds vijf jaar licht ten opzichte van de omzet. De daling zien we het sterkst terug in de afschrijvingen, terwijl de exploitatie- en personeelskosten in 2024 toenemen. Dit heeft te maken met een verschuiving in de kostenopbouw bij zorgtechnologie; minder investeringen en meer exploitatie, en daarmee net als bij ICT een verschuiving van Capex naar Opex. Eén van de onderliggende trends zijn ziekenhuizen die de stap zetten om duurdere medische apparatuur niet aan te schaffen maar deze als dienst af te nemen middels een zogenoemd Managed Equipment Services (MES)-contract.

IZT-volwassenheid van ziekenhuizen blijft stijgen

Ook in de benchmark van 2025 is een stijgende lijn in ICT- en ZT-volwassenheid te zien. Een aantal thema’s springen eruit en krijgen de meeste aandacht van ziekenhuizen:

• Veiligheid en regelgeving: informatiebeveiliging staat structureel op de agenda wegens het toenemende dreigingsniveau. Ook cloudsoevereiniteit wordt veel besproken, maar blijft qua uitvoering nog een uitdagend thema.
• AI in ziekenhuizen: Steeds meer ziekenhuizen zetten de stap van het volgen van AI-ontwikkelingen naar het daadwerkelijk piloten en implementeren van AI-toepassingen. Veel voorkomende toepassingen zijn spraakgestuurd rapporteren, chatbots, voorspelmodellen en toepassingen in combinatie met databeschikbaarheid.
• Thema’s rakend aan IZA-doelstellingen: ziekenhuizen scoren structureel hoger op dossiervoering in de keten, evenals betere digitale ondersteuning en externe samenwerking in het zorgproces. Deze thema’s sluiten aan bij de IZA-doelstellingen om werklast te verminderen, zorgcoördinatie te verbeteren en dubbele registratie te voorkomen.

Benieuwd naar de gehele jaarimpressie van de IZT Benchmark Ziekenhuizen 2025 Kosten en Trends?
Download de impressie IZT Benchmark Ziekenhuizen 2025

Over de IZT Benchmark Ziekenhuizen

Sinds 2007 voert M&I/Partners de ICT Benchmark en Medische Technologie Benchmark uit met en voor ziekenhuizen. Vanaf 2025 gaan de twee benchmarks samen verder onder de naam IZT Benchmark Ziekenhuizen. De toenemende raakvlakken tussen ICT en Zorgtechnologie (ZT) vraagt om een meer gecombineerde benchmark benadering. Bij een toenemend aantal ziekenhuizen is de MT tezamen met de ICT onderdeel van een gecombineerde afdeling. Dit komt omdat er op steeds meer gebieden nauwe samenwerking en integratie tussen ICT en ZT is. Voorbeelden hiervan zijn: alarmering en oproepsystemen, telefonie, track and trace en gekoppelde infuuspompen. Het primaire zorgproces in ziekenhuizen wordt daarmee steeds afhankelijker van digitaal werken en technologie.

In de IZT Benchmark blijven wij aansluiten op de trends en ontwikkelingen op digitalisering en zorgtechnologie binnen de ziekenhuizen. Dit doen we onder het motto ‘verbeteren door vergelijken’. Benchmarking is daarbij een instrument om grip op IZT te krijgen en te sturen op de doelstellingen van een ziekenhuis. In de benchmark worden ziekenhuizen met elkaar vergeleken op het gebied van IZT-kosten en prestaties. De informatievergaring gebeurt op een gestandaardiseerde wijze gevolgd door validatie waardoor goede en zinvolle vergelijking mogelijk is. Naast de IZT-kosten worden de prestatiesniveaus en volwassenheidniveaus in kaart gebracht.

Lees hier meer over de IZT Benchmark Ziekenhuizen