Recent was ik in gesprek met een aantal ziekenhuisbestuurders over de rol die ICT speelt in hun zorginstelling. Een belangrijk onderdeel van die ICT, maar helaas een thema dat nogal eens onderbelicht dreigt te raken, is de informatievoorziening aan de patiënt.
In de ziekenhuizen wordt de informatievoorziening aan de patiënt onder meer opgelost met patiëntportalen, ondersteund door het kostbare VIPP-programma. Maar in de praktijk komt dit proces toch maar moeizaam op gang. Nog lang niet alle ziekenhuizen hebben een patiëntportaal. En als ze al een patiëntportaal hebben, is het vaak niet meer dan een afsprakenoverzicht waarin van echte digitale communicatie nog geen sprake is.
De zorgbestuurders die ik sprak zagen dat ook, en ze vroegen zich af hoe zinvol het is om op deze weg verder te gaan. ‘Het is de vraag hoe lang de patiëntportalen zullen blijven bestaan,’ zei een van hen. ‘Als je ziet hoe snel de ontwikkelingen gaan met de PGO’s, dan denk ik: het kan niet lang meer duren of ze nemen de rol van de patiëntportalen over. Ook Apple en Google staan aan de deur te rammelen. Of je nu wilt of niet, we zullen de samenwerking moeten zoeken.’
Ik denk dat dat een uitspraak is met een flinke kern van waarheid. Het gaat hard met de Persoonlijke Gezondheidsomgevingen (PGO’s) en met het afsprakenstelsel MedMij dat er de basis van moet gaan vormen. Minister Bruins voor Medische Zorg zet er vol op in, en dat lijkt me op zich heel verstandig. Het concept van de PGO’s is namelijk goed. De patiënt is eigenaar van zijn medische gegevens en stelt deze ter beschikking aan zorgverleners die hij vertrouwt.
Alleen de manier waarop het wordt aangepakt, is minder adequaat. Inmiddels stelt het ministerie van VWS vier miljoen euro beschikbaar voor de ontwikkeling van de PGO’s, met een maximum van 160.000 euro per leverancier. Dat biedt dus kansen voor 25 ontwikkelaars. En dat zijn ze nog lang niet allemaal. Alles bij elkaar opgeteld zijn er een kleine 80 leveranciers actief op deze markt. Of ze bieden al een PGO aan, soms behoorlijk geavanceerd, of ze zijn van plan dat te gaan doen.
80 leveranciers, dat is natuurlijk veel te veel. Dat wordt een afvalrace van jewelste, die veel langer gaat duren dan voor de ontwikkeling van een goed product nodig is. In plaats van het verstrekken van een kleine subsidie aan 25 leveranciers, zou het ministerie er in mijn ogen goed aan doen een groter bedrag beschikbaar te stellen aan een kleinere groep producenten, die dan moeten voldoen aan een aantal streng geformuleerde voorwaarden. Want aan de ontwikkeling van patiëntportalen die geen optimale informatie bieden en van PGO’s die elkaar gaan beconcurreren, heeft de patiënt niet veel.
De inzet van ICT en technologie in zijn huidige vorm heeft te maken met standaardisatie en een vermindering van de keuzevrijheid. De patiënt is gebaat bij netwerkzorg, uitgevoerd door artsen die gegevens uitwisselen en zo de behandeling op een hoger plan brengen. Dat betekent: de gegevens invoeren op de manier die het systeem vraagt.
Lees verderDe digitalisering, die we kenden uit de bankwereld. Drong langzaam maar zeker door in de zorg. Dergelijke verandering vraagt sturing van de bestuurders en de hoofden ICT van de instellingen.
