Wat staat zorgorganisaties te wachten op het gebied van innovatie, e-health en PGO’s (persoonlijke gezondheidsomgevingen). Hoe ga je als bestuurder om met deze ontwikkelingen? Die vragen stonden centraal in een rondetafelgesprek van M&I/Partners met zes bestuurders in de care.
Met de vraag ‘welke rol zorginnovatie en PGO’s gaan spelen in de langdurige zorg’ trapten we de avond af. De bestuurders typeren hun organisaties van traditioneel tot anarchistisch. Al snel ontstond een boeiende discussie over de ontwikkelingen op het gebied van innovatie binnen de Nederlandse zorg. Aan tafel zaten Hans van Gestel, directeur van de Driestroom (GZ), Hans Biezemans, bestuurder van de Catharinastichting (VVT) Jeroen Kleinjan, bestuurder Carintreggeland (VVT) Hetty Verhulst, bestuurder ASVZ (GZ), Ineke Wever, bestuurder Opella (VVT), Jeroen van der Pas, bestuurder van Philadelphia (GZ) in gesprek met Mirjam Verheijen en Marco Zoetekouw van M&I/Partners.
Met een PGO beschikt de cliënt of diens vertegenwoordiger straks over alle relevante informatie aangaande zijn gezondheid en zijn zorg. PGO’s bieden verschillende functionaliteiten aan die te categoriseren zijn onder: informeren, communiceren, meten/monitoren en interveniëren. Daarnaast biedt een PGO de mogelijkheid om eigen informatie van de cliënt aan zorgverleners ter beschikking te stellen. Ook biedt een PGO cliënten de mogelijkheid om zelf aan te geven wie welke informatie mag inzien.
Hoe ga je als zorginstelling om met deze ontwikkeling? Hoe zorg je dat cliënten of hun vertegenwoordigers in de care echt gebruik gaan maken van een PGO? Hoe zorg je dat het PGO eigen regie of zelfmanagement van cliënten ondersteunt? Hoe kan een PGO bijdragen aan kwaliteit van leven? Kan een PGO antwoord geven op de vraag hoe met minder mensen meer zorg kan worden geleverd? En de meest basale vraag: Is het PGO überhaupt wel haalbaar?
De bestuurders zijn het er over eens dat zorgvuldig gekeken moet worden naar de beveiliging van de gegevens en privacy van deze kwetsbare mensen. Ook moet er goed rekening worden gehouden met de digitale vaardigheden en digitale inclusie van deze doelgroep. Hans van Gestel, directeur van de Driestroom (GZ) weet uit ervaring hoe lastig het is om iets te ontwikkelen dat echt aansluit bij het niveau van de cliënten. “Een eenvoudige vragenlijst met de kleuren groen, oranje, rood is vaak al heel erg moeilijk voor cliënten.” De bestuurders aan tafel zijn betrokken bij en intensief bezig met het onderwerp zorginnovatie. Hetty Verhulst vertelt dat bij ASVZ veel cliënten al gebruik maken van Jouw Omgeving. “Dit is een digitale omgeving waarin ze eigen doelen kunnen stellen. In feite een soort voorloper van een PGO.”
Er wordt steeds meer over de eigen organisatiegrenzen heen gekeken. Bestuurder Ineke Wever haakt daarop in. “Bij Opella noemen ze dit voorwaartse integratie. Zorgen dat mensen eerder uit het ziekenhuis ontslagen kunnen worden en in revalidatie kunnen gaan. Dit maakt het van belang dat alle puzzelstukjes informatie over cliënten vanuit verschillende samenwerkende organisatie op één plek bij elkaar liggen.”
Hoe mooi zou het zijn als in een intake niet alles hoeft te worden uitgevraagd of onderzocht? Dat een professional alleen hoeft te kijken wat er in het PGO aan informatie ontbreekt om een diagnose te kunnen stellen of begeleiding/behandeling te kunnen starten. Een PGO kan op dit vlak bijdragen omdat er minder mensen nodig zijn voor dezelfde zorg. Hans Biezemans, bestuurder van de Catharinastichting vertelt enthousiast over het nieuwe pand dat in aanbouw is in Brielle. "Wij gebruiken straks de nieuwste zorgtechnologie. Er wordt bijvoorbeeld een app ingezet waarmee naburige winkeliers ook betrokken worden bij het zorgconcept."
Naast het delen van data tussen cliënt en zorgprofessional, bestaat er tussen zorgprofessionals onderling ook nog steeds een grote behoefte om data te kunnen delen. Het gaat hierbij om zorgprofessionals uit verschillende organisaties en verschillende zorgdomeinen die samenwerken in zorgketens om kwetsbare mensen. Denk daarbij aan partijen zoals justitie, gecertificeerde instellingen, professionals in het sociaal domein, schuldhulp of werkgelegenheid. Naast formele zorg ook andere dienstverleners zoals Tafeltje dekje. Deze mensen snakken naar ‘iets gezamenlijks’. Ook daar kan een PGO uitkomst bieden. In een PGO komt professionele, medische informatie samen met professionele sociale informatie en informatie van de zorgconsument zelf. De kwaliteitseisen aan deze data zijn verschillend. Ook de mate van beveiliging die is vereist kan erg verschillen.
Jeroen Kleinjan heeft in zijn vorige functie, als bestuurder van het Deventer ziekenhuis, gezorgd dat zij als één van de eerste ziekenhuizen het dossier openstelde voor de patiënt. Hij is vooral geïnteresseerd in zorginnovatie die het zorgproces écht veranderen. Carintreggeland staat in de startblokken voor één van de drie PGO-proeftuinen die Actiz ondersteunt. Daarnaast start in 2019 een Actiz pilot voor e-overdracht. “Ik ben erg benieuwd waar het heen gaat, niet alleen met het PGO voor de cliënt, maar ook als platform voor betrokken zorgprofessionals. Gaat communicatie tussen zorgaanbieders straks via het PGO of is er ook nog parallel rechtstreekse gegevensuitwisseling tussen zorgprofessionals?
Niet alleen door PGO’s verandert de zorg. Ook door AI verandert de rol van de arts ingrijpend. Het is fascinerend dat computers inmiddels kunnen voorspellen aan het taalgebruik in het cliëntdossier, wanneer een patiënt grote kans heeft om depressief te worden. Jeroen van de Pas vertelt dat ze bij Philadelphia met slimme camera’s experimenteren die gezichtsuitdrukkingen van cliënten kunnen herkennen. Voor cliënten die zichzelf niet verbaal kunnen uiten. Medewerkers die lang met deze cliënten werken, kunnen vaak aan hun gezichtsuitdrukking wel aflezen, wat ze willen zeggen. Maar dat is erg moeilijk voor medewerkers die een cliënt niet zo goed kent. Een situatie die door de meer flexibele inzet van personeel steeds vaker zal voorkomen.
Hoe zien onze tafelgenoten de toekomst van de zorg? “Organisaties in hun huidige vorm en de gescheiden domeinen in de zorg zoals we die nu kennen, bestaan over 10 jaar zeker niet meer. Cliënten en mantelzorgers komen steeds meer ‘in the lead’. Ze huren straks zelf zorg in, die ze vinden via een digitale zorgmarktplaats” vertelt Jeroen van de Pas.
Wehelpen en Nationalezorggids.nl zijn professionele, landelijk opererende zorgmarktplaatsen waar duizenden zorgprofessionals, als zelfstandige of in organisatieverband, hun dienstverlening aanbieden.
Over tien jaar is de zorg georganiseerd in regionale zorgketens, waarin iedere discipline (cure care, ggz, gz) zijn expertise biedt op het juiste moment en is de zorg niet meer georganiseerd naar de verschillende zorgdomeinen. “We denken nog te vaak in eigen tunnels, in onze eigen geldstromen. Soms is de zorg nog niet in staat om mensen het beste uit zichzelf te laten halen. We moeten proberen los te komen van de klassieke domeinen en meer creatief en disruptief gaan denken” voegt Jeroen toe. Met dit motto sluit Jeroen van de Pas, bestuurder van Philadelphia deze boeiende avond af: PGO’s? Yes, we can!
De Nederlandse overheid heeft niet gekozen voor één ‘staats-PGO’, zoals in Denemarken (Microsoft Healtvault), Estland of Catalonië. Er zijn momenteel maar liefst zeventig marktpartijen bezig met de ontwikkeling van een PGO. M&I/Partners heeft met deze gedachte de PGO-vergelijker ontwikkeld. Een website voor organisaties om te kunnen bepalen welk PGO het beste bij de eigen doelgroep aansluit. Bij de deelnemers bestaat wel de angst dat er een monopolie positie ontstaat met één PGO in een regio of voor een bepaalde doelgroep.
Wilt u als zorgbestuurder ook uw visie delen over de digitale transformatie in de zorg? Dat kan! Wij organiseren geregeld rondetafelgesprekken met bestuurders in de zorg. Geef uw interesse direct door.
Download hieronder het complete rondetafelgesprek.
In gesprek met Jasper van Sambeek, directeur Sleutelnet, Jeroen Kleinjan, voorzitter Raad van Bestuur bij Carintreggeland en Saskia van den Bos, CIO bij Maasstad ziekenhuis over informatie-uitwisseling in de zorg.
Lees verderWelke beeldbeltoepassing past het beste bij jouw zorginstelling? De uitbraak van Covid-19 maakt dat we we massaal onze werkwijze aan het aanpassen zijn. Beeldbellen is een van de oplossingen die hierbij kan ondersteunen. Krijg in vier stappen antwoord op de vraag welke beeldbeltoepassing het meest geschikt is voor jouw zorgorganisatie.
Lees verder
