Misschien klinkt het onorthodox voor iemand die zijn brood verdient met het opstellen van strategieën: stop met het ontwikkelen van digitale strategieën. Als adviesbureau op het snijvlak van organisatie en IT, krijgen we regelmatig verzoeken voor het opstellen van allerlei strategieën: data, AI, zorgtechnologie, ICT en digitalisering. Stop hiermee! Waarom? Dat zal ik in deze blog toelichten.
Bij het opstellen van strategieën voor en met onze zorgklanten blijkt vaak dat digitale ontwikkelingen onlosmakelijk verbonden zijn met hun dienstverlening. Waar IT eerst meer een faciliterende rol had, maken zorgtechnologietoepassingen nu integraal onderdeel uit van de geleverde zorg. Neem bijvoorbeeld de vele sensoren die gebruikt worden in o.a. de ouderzorg om de gezondheid van een persoon te monitoren. Digitale middelen zijn niet meer weg te denken; hun uitval kan direct voor problemen zorgen en zelfs voor gevaarlijke situaties veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan het uitvallen van een elektronisch patiënten-/cliëntendossier (EPD/ECD) of een zorgoproepsysteem.
Is dit dan niet juist dé reden om een digitale strategie te hebben? Mijn wedervraag is: als het integraal onderdeel uitmaakt van je dienstverlening, waarom is het dan geen integraal onderdeel van je algemene bedrijfsstrategie? Te vaak zien we dat organisaties niet verder komen dan het opnemen van een enkele paragraaf over digitalisering, zonder de verbinding met hun missie en visie te leggen.
Net zoals je bij HR het werven van voldoende zorgmedewerkers in je strategie opneemt, kun je ook de impact van IT-ontwikkelingen op je bedrijfsvoering en doelstellingen benoemen. Organisaties vragen echter vaak om een vertaalslag te maken van de bedrijfsstrategie naar een digitale strategie. Maar wanneer die vertaalslag al verwerkt is in je bedrijfsstrategie wordt het onderwerp ook meer van de organisatie als geheel. Een separate digitale strategie functioneert helaas nog vaak als een excuus om het te zien als onderwerp van de afdeling ICT en/of I&A.
Sommige zorgorganisaties hebben hun dienstverlening vertaald naar zorgconcepten. Hierin werken ze per doelgroep uit hoe ze de zorg vormgeven. Dit is een uitgelezen mogelijkheid om de digitale ontwikkelingen een integrale plek te geven in de bedrijfsstrategie:
Het zijn allemaal onderwerpen die je ook terugvindt in een digitale strategie maar veel meer zeggingskracht hebben wanneer ze vanuit de zorgcontext worden beschreven.
Bij de realisatie van een digitale strategie ben je ook afhankelijk van de mate waarin de organisatie in staat is om de brug te slaan tussen IT en zorg. Dit geldt op alle niveaus van de organisatie: strategisch, tactisch en operationeel. Door digitale strategieën te integreren in de bedrijfsstrategie, verklein je de noodzaak om deze vertaalslag te maken. Zorgmanagers worden immers vooral aangesproken op het uitvoeren van de bedrijfsstrategie.
Nee, enige nuancering is wel op zijn plaats. Natuurlijk moet gekeken worden naar wat dan nodig is om de digitale ontwikkelingen, die in de bedrijfsstrategie staan omschreven, te realiseren. Dit betreft thema’s als IT-infrastructuur, governance, beheerorganisatie, enzovoorts – cruciale thema’s die planmatig aangepakt dienen te worden op strategisch, tactisch en operationeel niveau.
Kortom: wanneer de inzet van digitale middelen een grote impact heeft op je dienstverlening, dan hoort de visie en aanpak daarvan thuis in de algemene bedrijfsstrategie. Concretiseer dit in de vorm van bijvoorbeeld zorgconcepten. De uitvoering en het beheer van digitale middelen horen dan wel weer thuis in de digitale strategie.
Positieve gezondheid zonder ICT is in de huidige tijd toch niet meer denkbaar? Een nieuwe definitie van gezondheid. Dat is de ambitieuze taak die onderzoeker Machteld Huber zichzelf heeft gesteld.
