Informatie-uitwisseling in de oncologische keten: Het gaat beter dan je denkt

De oncologische zorgketen staat voor uitdagingen op het gebied van samenwerking, informatie-uitwisseling en digitalisering. De toekomst is veelbelovend: technologische vooruitgang, samenwerking en een sterke focus op informatie-uitwisseling maken de zorg efficiënter en patiëntgerichter dan ooit. Door informatie sneller en effectiever te delen, kunnen zorgverleners sneller inspelen op de behoefte van de patiënt en behandelingen beter afstemmen. Technologie speelt hierin een cruciale rol als katalysator voor innovatie en kwaliteit. De oncologische zorgketen gaat vooruit, en de inspanningen die nu worden geleverd, creëren een veelbelovende toekomst – waarin de informatie-uitwisseling misschien al beter gaat dan je denkt.

De podcast "Informatietechnologie en Oncologie" is ontstaan uit waardering voor de vindingrijkheid en het harde werken van zorgverleners. De verhalen bieden een inspirerende blik op de evolutie van de oncologische zorgketen, gezien vanuit verschillende perspectieven. We spreken namelijk met een breed scala aan gasten zoals internist-oncoloog, radiotherapeut, strategisch adviseur, klinisch informatiekundige en patiënt. Hoewel elk gesprek uniek is, overlappen de kernboodschappen en openbaren ze een gezamenlijke visie op de uitdagingen en kansen binnen de oncologie.

Uitdagingen voor de oncologische zorgketen in samenwerking, informatie-uitwisseling en digitalisering.

De obstakels in informatie-uitwisseling komen duidelijk naar voren in de gesprekken. Er is vaak nog een gebrek aan digitalisering van processen en beslisondersteuning, ondanks de beschikbaarheid van geavanceerde technologieën. De kernboodschappen van de sprekers wijzen op het belang van patiëntgerichtheid en verbeterde toegang tot informatie, wat cruciaal is voor goede zorgverlening. Daarom wordt door de sprekers gepleit voor betere toegang tot gegevens van zorgverleners. Ook het centraliseren van patiëntinformatie noemen bijna alle sprekers als oplossing.

De informatie-uitwisseling voor zowel zorgverleners en patiënten sluit aan bij de opgestelde IZA-doelen (Integraal Zorgakkoord), namelijk;

1. Het verminderen van de werkdruk en administratieve last voor de zorgverlener, doordat alle gegevens beschikbaar zijn op één plek.
2. Het verbeteren van de informatiepositie van de patiënt en zorgverlener, doordat informatie altijd bij de hand is.

Het verminderen van de werkdruk en administratieve last voor de zorgverlener

Samenwerking is in de oncologische zorgketen van cruciaal belang. Momenteel wordt integrale samenwerking op regionaal en landelijk niveau bemoeilijkt, doordat informatie vaak is verspreid over verschillende systemen. Gelukkig zien we een groeiende aandacht voor netwerkzorg, onderstreept door het IZA. De afgelopen vijf jaar zijn stappen gezet om consistentie en uniformiteit in gegevensuitwisseling te waarborgen voor integrale samenwerking op landelijk niveau.

Technologie kan een rol spelen in gegevensuitwisseling, bijvoorbeeld door het faciliteren van overleg op afstand. Specialisten zoals radiotherapeuten en chirurgen stellen namelijk gezamenlijk behandelplannen op voor patiënten tijdens multidisciplinair overleggen (MDO's). Digitalisering van deze MDO’s zorgt ervoor dat kennis sneller bij elkaar kan worden gebracht, wat bijdraagt aan verbeterde behandelingen en uiteindelijk betere kwaliteit van zorg. Ook kan technologie zorgen voor betere uitwisseling tussen systemen. Hierdoor is eenmalige registratie van data en meervoudig gebruik mogelijk. Dit verlaagt administratieve last en verhoogt de efficiëntie, waardoor zorgverleners meer tijd kunnen besteden aan directe patiëntenzorg.

Hier zit helaas gelijk ook het addertje onder het gras. Technologie moet namelijk goed werken en de werkdruk daadwerkelijk verminderen, anders wordt het niet gebruikt. Echter, om dit te realiseren is eerst daadwerkelijk gebruik van de technologie nodig om te ontdekken wat beter moet. Dus ons advies is beginnen met gebruiken, maar ook ruimte inbouwen voor iteratief verbeteren. Eerst op perfectie wachten lijkt ons daarmee geen optie, maar ook de eerste stap moet al iets als voordeel opleveren.

Het verbeteren van de informatiepositie van de patiënt

Naast het belang van uitwisseling tussen zorgverleners, benadrukken de gasten in de podcasts het belang van betere informatievoorziening voor patiënten. Dit houdt volgens de gasten in; één centraal dossier dat met de patiënt meereist, waarbij begrijpelijke informatie, digitale integratie en persoonlijke begeleiding centraal staan. Denk bijvoorbeeld aan een app met afspraken, medicatieschema's en relevante informatie. Dit verbetert de informatiepositie van de patiënt en zo is informatie altijd bij de hand, zowel tijdens als na het behandelingstraject. Bij voorkeur niet voor “alles” een aparte app, maar één app voor de gehele zorgketen. Voor de patiënt maakt de koppeling van de app aan de achterkant niet uit, als hij zelf maar niet op alle plekken hoeft in te loggen. Hier ligt wellicht wel de grootste uitdaging voor de informatietechnologie, waarin nu iedereen zijn eigen kleine stukje lijkt te maken. Het aspect privacy speelt in deze ook een belangrijke rol. Hoewel dit uiteraard een uitdaging vormt, mag het niet als excuus dienen voor waarom het mogelijk zou zijn.

Toekomstvisie

De toekomstvisies van de gasten uit de podcast overlappen in hun streven naar verbetering. Volgens hen vormen het optimaliseren van informatie-uitwisseling en het creëren van een compleet beeld van de patiënt de sleutel tot verbeteringen in de oncologische zorg. Dit moet bijdragen aan betere samenwerking en doorstroom van patiënten. Hoewel de oncologische zorgketen dus uitdagingen kent, heeft digitalisering van gegevensuitwisseling al aanzienlijke verbeteringen gebracht. MDO's kunnen vaak online en er worden geen DVD's met beelden meer meegegeven om maar twee voorbeelden te noemen. Informatie-uitwisseling in de oncologische keten gaat dus al beter dan je misschien denkt. De toekomst kenmerkt zich door digitale, toegankelijke en gestructureerde informatie, uitwisselbaar voor patiënt en zorgprofessional.

Onze visie

Wij zijn geïnspireerd door deze verhalen en hopen dat de luisteraars dat ook zijn. We zien dat vooruitgang boeken mogelijk is, ook als het soms langzaam lijkt te gaan. Er is steeds meer informatie-uitwisseling, al denken wij dat dit nog niet genoeg is. Bovendien rijst de vraag of het op de juiste manier gebeurt. Uit alle verhalen blijkt dat de uitvoering en het dagelijkse gebruik nog veel obstakels kent in allerlei vormen. In de zorg hebben we echter niet langer de luxe om te wachten tot digitale informatie-uitwisseling de werklast vermindert en het werkplezier vergroot. Wij geloven dan ook dat we kunnen bijdragen aan het realiseren van verbetering. Omdat er altijd meerdere belangen spelen in de keten, is een onafhankelijke partij in onze ervaring bijna noodzakelijk. Daarom gebruiken wij onze regioreis, waarbij we verbindingen leggen tussen verschillende aspecten. Tot slot denken wij dat ambitie cruciaal is voor echte vooruitgang en dat halfbakken oplossingen niet voldoende zijn. Als iets goed werkt, zullen mensen het gebruiken – anders niet, en dat is essentieel.

Luister onze podcasts