Zorgvisie ICT - Er verandert veel in de markt voor het elektronisch cliëntendossier (ECD). Waar de EPD-markt wordt gedomineerd door een paar softwareaanbieders, vindt bij het cliëntendossier juist een versnippering plaats. Dat blijkt onder andere uit onderzoek over het jaar 2016 onder de 50 grootste VVT- en GHZ-organisaties.
Nadat de meeste zorgorganisaties de afgelopen jaren een ECD hebben geïmplementeerd in zowel het administratieve als in het zorgdomein, zijn veel zorgorganisaties toe aan een herijking van de keuzes die eerder gemaakt zijn. Leidt dit ook tot nieuwe keuzes? Kiezen organisaties voor een geïntegreerd intramuraal en ambulant dossier of is er ruimte voor twee aparte ECD’s? Welke keuzes hebben de voormalige Cegeka klanten gemaakt? Kortom: is er sprake van een verandering in het ECD-landschap in de ouderen- en gehandicaptenzorg?
In navolging op de onderzoeken naar de ECD-markt in de ouderenzorg (2014) en gehandicaptenzorg (2015), heeft M&I/Partners in het voorjaar van 2016 opnieuw een onderzoek uitgevoerd naar de huidige markt van ECD’s onder de 50 grootste VVT en GZ organisaties. Dit keer hebben is het onderzoek uitgebreid door onderscheid te maken tussen een intramuraal en ambulant ECD.
De meeste verschuivingen hebben plaatsgevonden binnen de ouderenzorg. Een belangrijke verklaring hiervoor is het wegvallen van de nummer drie uit 2014, de leverancier Cegeka. Met name Nedap lijkt van dit vertrek geprofiteerd te hebben. Was PinkRoccade in 2014 nog de onbetwiste nummer een in deze sector, nu wordt deze plek gedeeld met Nedap. Intramuraal wordt mijnCaress van Pink Roccade nog het meest gebruikt, maar in de ambulante zorg is Nedap de nummer 1 geworden. De plaatsen drie en vier worden nu ingenomen door Unit4 en Cormel IT Services, met ieder ook een gestegen marktaandeel. Opvallend in de gehandicaptensector is dat de markt nog steeds gedomineerd wordt door De Heer Software en Unit4, maar de nummer drie – Nedap - is terrein aan het winnen. Op dit moment lopen binnen de sector diverse selectietrajecten die nog in 2016 een definitieve keuze moeten opleveren. Het lijstje van 2017 zou voor de gehandicaptenzorg zeker anders kunnen uitzien.
In beide markten is de top-3 goed voor 50-75% van het marktaandeel, terwijl het resterende deel door opvallend veel leveranciers wordt verdeeld. Leveranciers als Ecare, Adapcare, Lablecare, Simac, nieuwkomer Qics, Symax, Nedercare, Impulse en VCD nemen in beide markten bij de top-50 slechts enkele percentages van het marktaandeel. Door onze keuze om alleen de 50 grootste organisaties op te nemen komt een leverancier als TTS niet in onze lijsten voor. Organisaties die samen met ziekenhuizen een zorggroep vormen, maken geen deel uit van onze inventarisatie. Daardoor staat Chipsoft, dat bij Rivas in gebruik is, niet in onze inventarisatie.
Andere opvallende zaken? Met het succes waarmee Ecare de markt op kwam was wellicht de verwachting dat hun marktaandeel nu al hoger zou zijn. We zien met name organisaties die het buurtzorgconcept omarmen kiezen voor Ecare. En enkele leveranciers uit 2014 en 2015 komen niet meer in de overzichten voor bij de top-50, zoals Prodware, Centric en Fontaneda (bestaat niet meer in deze vorm).
Een andere interessante ontwikkeling die wij zien is dat meer organisaties kiezen voor een aparte oplossing voor de intramurale als de ambulante zorg en voor behandeling. Er wordt dus waar mogelijk steeds vaker gekozen voor een best of breed oplossing, in plaats van het afnemen van een totaal oplossing van een leverancier die in alle functionaliteiten voorziet. De totaal oplossingen die worden aangeboden lijken dus minder goed in de volledige behoefte van zorginstellingen te voorzien. Met name in de ouderenzorg zien we deze ontwikkeling sterk, namelijk 28% van de instellingen heeft een aparte oplossing voor ambulante zorg en 27% heeft Ysis van Gerimedica in gebruik voor het behandeldossier. Het belang dat aan integraliteit van het cliëntdossier werd gegeven is ingehaald door het belang dat aan echt passende functionaliteit voor de verschillende doelgroepen wordt gegeven.
In de gehandicaptenzorg zien we dezelfde ontwikkeling alleen op dit moment nog minder sterk, namelijk 6% heeft een andere ECD voor ambulante zorg en bij 17% van de instellingen wordt Ysis gebruikt. Wel zien we in de gehandicaptenzorg dat enkele organisaties kiezen voor specifieke functionaliteit op het gebied van communicatie met cliënten in de vorm van een persoonlijk gezondheidsdossier (een PGD) van b.v. Quli of Jouw Omgeving in plaats van het cliëntportaal van hun eigen ECD leverancier. Deze oplossingen lijken sneller in te kunnen spelen op de behoefte op het gebied van eHealth functionaliteit en communicatie en interactie met cliënten.
Blijft deze markt een markt van een bont gezelschap aan leveranciers of gaat ook in deze markt een shake-out plaatsvinden zoals in de ziekenhuismarkt? Een shake-out hadden we al eerder voorzien maar is toch uitgebleven. Vanzelfsprekend is het prettig om te kunnen kiezen, maar het is de vraag of deze keuze de zorgorganisaties een grote stap vooruithelpt?
Het onderscheidend vermogen van de huidig oplossingen zit al jaren in de ondersteuning voor het primaire zorg- en behandelproces. Het zorg administratieve deel is zover gestandaardiseerd, dat de variatie op dit onderdeel marginaal is. Tegelijkertijd wordt er slechts beperkte vooruitgang geboekt in de ontwikkelingen op het gebied van eHealth, ketencommunicatie, health intelligence en het echt betrekken van de cliënt en het informele netwerk. Dat is waar het onderscheidend vermogen de komende jaren moet liggen. Als we vanuit een ‘best of breed’- bril kijken, zou het dan niet veel prettiger zijn als we over een paar jaar enkele gestandaardiseerde oplossingen hebben voor de gehele administratie en facturatie en de zorgorganisaties vrij zijn om te kiezen voor het zorgdossier dat echt bij hun past, actief meebeweegt met de vernieuwing in de markt en in de technologie? Waarom lijkt het nu een gedwongen keuze om de administratieve en zorginhoudelijke module bij één leverancier af te nemen? Waarom gaat al die ontwikkeltijd zitten in het bijhouden van alle – voornamelijk administratieve – wijzigingen, ten koste van de zeer gewenste innovatie?
Een ECD-landschap met een administratieve backbone die kan voldoen aan de grillige eisen op het gebied van facturatie en verantwoording en een paar mooie zorgdossiers met voldoende onderscheidend vermogen en een innovatieve doorontwikkeling voor de ondersteuning aan cliënt en medewerker. De keuze voor een ECD kan dan op andere thema’s gebaseerd worden. Voor cliënten en familie, geen cliëntportaal, maar een dossier waarin cliënten integraal meelezen en -schrijven aan doelen en rapportages, een dossier dat eenvoudig mee te nemen is. Voor de zorgorganisatie en medewerkers een ECD dat naar wens opgebouwd wordt met andere e-Health modules, een ECD dat voor medewerkers bijna net zo intuïtief werkt als Facebook en dat door organisaties met plezier gebruikt wordt.
Benieuwd naar het ECD overzicht per instelling? Laat uw gegevens achter en download het artikel.
Op welke manier kunnen technologie en informatiesystemen ingezet worden om de zorg betaalbaar te houden? Hoe organiseren zorgpartijen dit in de praktijk? Dit waren de vragen die centraal stonden tijdens de CIO-platformbijeenkomst in maart.
Lees verderZorgvisie ICT - Een persoonlijk gezondheidsdossier ondersteunt mensen om de regie te nemen over hun eigen gezondheid en over de geboden zorg. Wanneer een zorgaanbieder besluit een pgd aan te bieden aan zijn cliënten, zal hij daarvoor strategische afwegingen maken. De strategische keuze is vervolgens bepalend voor de manier waarop een pgd wordt ingezet.
Lees verder
