Het uitgangspunt is duidelijk: als vernieuwing in de zorg uitblijft dan gaat het mis. De CIO 3.0 is onmisbaar. Zijn nieuwe taken zijn van cruciaal belang voor de toekomst van de zorg.
Lees verder
De informatie- en communicatietechnologie (ICT) ontwikkelt zich in een adembenemend tempo: SaaS, wearables, sociale toepassingen en ICT-sourcing in alle mogelijke smaken. Marco Ebbers en Bas aan de Wiel geven zes ICT-aandachtspunten voor bestuurders waar ze de komende drie jaar rekening mee moeten houden.
In historisch perspectief ontwikkelt ICT zich van een ondersteunende rol naar een rol die het succes of falen van de organisatie bepaalt. Sterker nog, ICT wordt leidend voor de inrichting van de gehele voortbrengingsketen en de eind-tot-eind-klantinteractie en klantervaring. De plaats die digitale technologie en software innemen groeit met de dag.
Het slim toepassen van informatietechnologie wordt steeds kritischer en steeds meer van strategisch belang. Het is dan ook essentieel dat organisaties een ICT-visie en ICT-strategie ontwikkelen die goed aansluit op de organisatiestrategie. Aan de andere kant moet ook rekening gehouden worden met bepaalde ICT-trends. Deze trends leiden tot een zes aandachtspunten voor bestuurders.
De komende jaren dienen bestuurders rekening te houden met zes aandachtspunten.
Hieronder beschrijven we de ICT-trends die tot deze aandachtspunten voor bestuurders hebben geleid. Vervolgens beschrijven we de aandachtspunten in detail.
Voor iedereen is duidelijk dat ICT een steeds grotere rol speelt in bedrijfsprocessen. Waar ICT vroeger meer ter ondersteuning van bedrijfsprocessen werd toegepast, is ICT tegenwoordig een onmisbare schakel in de bedrijfsprocessen. Wat kan een ziekenhuis nog als het elektronisch patiëntendossier (EPD) eruit ligt? Wat kan een gemeente nog als de burgerzakenapplicatie of haar zaaksysteem eruit ligt?
In het figuur hieronder is het ICT- en bedrijfsdomein weergegeven. Het ICT-domein is de enabler voor het bedrijfsdomein en het bedrijfsdomein moet ondersteund worden door het ICT-domein. Dit betekent dat er een nauwe band moet zijn tussen het ICT-domein en het bedrijfsdomein.
Figuur 1: ICT- en Bedrijfsdomein
Dit betekent ook dat organisaties steeds beter in staat moeten zijn om hun wensen over de inzet van ICT te bepalen. Informatie en technologie zijn immers nodig om bedrijfsprocessen te optimaliseren. De regie op de ontwikkeling van ICT, die traditioneel bij I&A ligt, verschuift daardoor naar het primaire proces en I&A krijgt steeds meer de rol van adviseur of technologiepartner, naast de traditionele rol van beheerder van de bestaande ICT-functionaliteit. Deze twee rollen zijn in het algemeen moeilijk te combineren. Traditioneel beheer vraagt om stabiliteit, dus weinig verandering. Inspelen op de vraag van de business vraagt juist om innovatie en flexibiliteit. Vanuit deze optiek kiezen steeds meer organisaties ervoor om generieke ICT-zaken zoveel mogelijk uit te besteden en ICT als dienst af te nemen. Dit brengt ons tot de volgende trend.
Uit diverse onderzoeken blijkt dat ICT-outsourcing ook de komende jaren blijft toenemen. Als we deze trend wat nader bekijken dan zien we hier twee aanjagers voor. In onderstaande figuur is het ICT-domein uit Figuur 1 weergegeven. Met de pijlen zijn de twee aanjagers aangegeven. Deze aanjagers zijn hieronder verder beschreven.
Figuur 2: ICT-sourcing trends
Outsourcing van generieke ICT blijft toenemen (pijl naar boven)
Het afgelopen decennium zagen we dat de meeste organisaties de ‘onderste’ lagen van de ICT steeds vaker outsourceten. Het aantal organisaties dat nog beschikt over bijvoorbeeld een eigen datacenter neemt zienderogen af. Hiervoor in de plaats komen zogenaamde ‘private datacenters’ die vaak in eigendom zijn van ICT-dienstverleners/beheerders, of door hen zijn ingekocht bij kleinere cloud-providers. De laatste jaren zien we ook steeds meer public clouddiensten, zoals Amazon Web Services, Microsoft Azure, of Google Cloud Platform die invulling geven aan de onderste lagen (datacenter en ICT-infrastructuur) in bovenstaand figuur.
Ook nemen organisaties de ICT-infrastructuur steeds meer als dienst af in plaats van zelf apparatuur te kopen. Dit gebeurt vaak in combinatie met een private of public clouddienst. En als organisaties voor het technisch beheer onvoldoende expertise kunnen werven en vasthouden, wordt ook dat steeds vaker uitbesteed. In bovenstaande figuur is dit geïllustreerd door de pijl van onder naar boven.
Triggers voor het steeds meer outsourcen van delen van de techniek zijn:
VerSaaSing van applicatielandschap is niet te stoppen (pijl naar links)
Naast deze beweging ‘van onderen’ zie we ook een duidelijke trend van rechts naar links. Steeds meer applicaties worden niet meer intern gehost, maar afgenomen als SaaS, waarbij alles wat nodig is om deze applicatie beschikbaar te maken door de applicatieleverancier verzorgd wordt.
Daardoor is er binnen de eigen organisatie steeds minder ICT nodig. Waar de trend ‘van onder naar boven’ zelf door de organisatie bepaald kan worden, geldt dit veel minder voor de verSaaSingstrend. Steeds meer applicatieleveranciers brengen nieuwe versies van applicaties alleen nog maar in SaaS vorm uit, waardoor er feitelijk weinig keuze overblijft om dit zelf te beheren.
Waar eindigt dit?
Uiteindelijk leveren de genoemde ontwikkelingen een situatie op waarin organisaties het overgrote deel van hun applicaties verSaaSt hebben. We zien dit nu al gebeuren bij organisaties met een relatief eenvoudig ICT- en applicatielandschap. Op termijn zal dit voor de meeste organisaties gelden.
VerSaaSing heeft tot gevolg dat de hele technologie laag die nodig is om de applicatie beschikbaar te maken, de verantwoordelijkheid is van de applicatieleverancier. De klantorganisatie focust zich op het functioneel beheer (de link tussen de bedrijfsprocessen en de applicaties waarmee deze processen ondersteund worden).
Er blijft daardoor weinig techniek over op locatie van de organisatie. Bijna alles verhuist naar buiten. Grofweg blijven alleen zaken zoals lokale vaste en draadloze netwerken en printing over. Maar ook het beheer hiervan zullen organisaties naar verwachting gaan uitbesteden.
Het gevolg van deze ontwikkeling is dat de aansturing van de diverse dienstverleners, waaronder SaaS-partijen en ICT-dienstverleners, goed geregeld moet zijn. Bovendien moeten alle diensten tot één geïntegreerde dienst worden samengevoegd. Organisaties zullen dus steeds minder ICT-infrastructuur en technische beheerders nodig hebben. De hoofdtaak verschuift van beheren naar regisseren.
Voor de meeste organisaties zal de komende jaren echter sprake zijn van een hybride situatie, waarbij een deel van het applicatielandschap verSaaSt is, terwijl het andere deel van het applicatie-landschap nog door de organisatie zelf wordt gehost of wordt uitbesteed aan een ICT-dienstverlener.
Deze organisaties zullen nog langere tijd te maken hebben met technische hostingdiensten (al dan niet uitbesteed aan een marktpartij). Daarnaast moeten ze uiteraard ook de SaaS-partijen aansturen.
Berichten dat een organisatie is gehackt of dat ransomware is geïnstalleerd horen we regelmatig in de media. En we kunnen aannemen dat wat we horen het spreekwoordelijke ‘topje van de ijsberg’ is. Elke organisatie moet zich afdoende beveiligen, zodat de continuïteit van de ICT gegarandeerd is, en geen privacy- of bedrijfsgevoelige informatie naar buiten komt, of in elk geval de kans daartoe tot acceptabele niveaus is teruggebracht.
Deze beveiliging bestaat uit zowel technische als organisatorische maatregelen. Ook kan het outsourcen van bepaalde delen van ICT de kwetsbaarheid verminderen. Hierbij is relevante kennis nodig om de juiste partij(en) te selecteren, en na gunning goed aan te sturen. Want ook al worden bepaalde zaken geoutsourcet, de klantorganisatie blijft altijd eindverantwoordelijk.
1. Technologie: techniek en technisch beheer verdwijnen steeds meer naar ‘buiten’
2. Organisatie: nadruk van ICT-organisatie verschuift van operatie naar regie en advies
3. Informatievoorziening: data blijft aandacht opeisen
4. Informatiebeveiliging en privacy: digitale weerbaarheid blijft een aandachtspunt
5. Financiën: CAPEX gaat steeds meer over naar OPEX
6. Juridisch: goede afspraken met ICT-dienstverleners zijn belangrijker dan ooit
Of bent u benieuwd wat M&I/Partners voor u kan betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op met Marco Ebbers of Bas aan de Wiel van M&I/Partners.
Het uitgangspunt is duidelijk: als vernieuwing in de zorg uitblijft dan gaat het mis. De CIO 3.0 is onmisbaar. Zijn nieuwe taken zijn van cruciaal belang voor de toekomst van de zorg.
Lees verder
Het niet spreken van elkaars taal, onduidelijke verwachtingen en niet in staat zijn om naar het expertiseniveau van je gesprekspartner te schakelen zijn redenen dat er vaak ruis in samenwerkingen ontstaat. Als informatiemanager fungeer ik dagelijks als tolk tussen de primaire processen en de ICT om de samenwerking soepel te laten lopen.
Lees verder