Het is een vraag waar ik in mijn werk als ICT-adviseur in de zorg steeds vaker voor kom te staan. Kun je stappen overslaan bij de invoering van een EPD of een ander grootschalig informatiesysteem? Dat zou handig zijn, want dergelijke trajecten zijn tijdrovend en duur, dus hoe sneller het kan gaan, hoe beter het is.
Een jaar of wat geleden zou ik het gevoelsmatig meest voor de hand liggende antwoord op deze vraag hebben gegeven: nee. Zo’n ingrijpend transformatieproces moet zorgvuldig en stapsgewijs worden doorgevoerd, en als je stappen overslaat loopt het ergens verderop waarschijnlijk helemaal vast.
Inmiddels ben ik er niet meer zo zeker van of het antwoord nog altijd ‘nee’ moet luiden. Sterker, ik ben ervan overtuigd geraakt dat een ‘ja’ tegenwoordig veel meer op zijn plaats is
We weten allemaal dat de veranderingen in de samenleving op ICT-gebied heel snel gaan, zeker als het om mobiele communicatie gaat. Tablets en smartphones zijn de normaalste zaak van de wereld geworden en inmiddels is er bijna geen mens meer die niet mobiel mailt, whatsappt, twittert en facebookt.
De ontwikkelingen in de zorg blijven daar eerlijk gezegd wat bij achter. Veel artsen en verpleegkundigen communiceren nog op de ouderwetse manier, via de telefoon of zelfs op papier. Dat is geen wenselijke zaak, als je tenminste een zorg nastreeft die niet alleen efficiënt en effectief is, maar ook nog eens betaalbaar.
Het goede nieuws is echter dat de achterstand is in te halen, en wel sneller dan voorheen. Want – en daarmee kom ik op mijn punt – sommige stappen in het automatiseringsproces die tot voor kort nog noodzakelijk waren, kunnen nu wel degelijk worden overgeslagen. Waarom? Omdat ook artsen en verpleegkundigen deel uitmaken van die maatschappij waarin iedereen appt en twittert enzovoort. Dus ook zorgprofessionals zijn aan het dagelijks gebruik van ICT gewend geraakt.
Dat biedt mogelijkheden, want veel tussenstappen die we vroeger moesten maken om gebruikers aan ICT te laten wennen, zijn nu niet meer nodig. Zo betekende de invoering van een EPD in een ziekenhuis nog niet zo lang geleden dat er eerst per vakgroep een digitaal dossier werd ingesteld. Pas als de betreffende medisch specialisten daarmee konden werken, werd het tijd voor een volgende stap: een EPD voor het ziekenhuis als geheel.
Het goede nieuws is: dat hoeft niet meer. Je kunt nu in één keer overstappen van papier naar een instellingsbreed EPD. De artsen hoeven van de voordelen daarvan niet meer te worden overtuigd.
Een tweede tussenstap die kan worden geschrapt, ligt tussen het traditionele ongestructureerde vastleggen van gegevens op papier en het gestructureerd vastleggen in een EPD. Jarenlang zat hier een fase tussen van uitsluitend ongestructureerd digitaal vastleggen, een mengvorm die gelukkig eveneens overbodig is geworden. Ook dat heeft te maken met de mentale switch die ik hierboven beschreef.
Het ontbreekt me helaas aan de ruimte om nog meer voorbeelden te noemen, maar ik hoop dat mijn punt duidelijk is. Over zevenmijlslaarzen beschikken we nog altijd niet in de zorg-ICT, maar sneller dan vroeger kan het zeker.
Het enige is dat we het nu dan ook wel echt moeten gaan doen.
Een fusie is onmogelijk zonder een goed functionerend ICT, en daarmee komt een vaak onderschatte kwestie om de hoek kijken: de rol van de Raad van Toezicht. Deze raad heeft een zwaarwegende stem bij strategische beslissingen.
Lees verder
EPD's staan voor een volgende stap. Ontwikkelingen zoals Value Based Healthcare/uitkomstgerichte zorg, het toenemend belang van patiëntparticipatie, informatie-uitwisseling in de zorgketen en big data maken dat ziekenhuizen steeds meer samen moeten werken met de omgeving. Dat betekent uiteraard iets voor de informatievoorziening van het ziekenhuis zelf en dus ook voor het EPD/ZIS. Maar wat?
Lees verder
