Het is alweer een wat ouder filmpje, van het onvolprezen VPRO-programma Tegenlicht, maar ik laat het nog altijd graag zien tijdens presentaties.
In beeld is een aannemer, een grote stevige kerel met een ringetje in zijn oor, die zijn bedrijf heeft opgezet volgens het principe van het zelfsturende team. ‘De jongens doen alles zelf,’ legt hij uit. ‘Calculeren, een begroting maken, de planning, de oplevering… Dat gaat perfect. Ik bemoei m’n eigen nergens meer mee.’
Dat het werkt, blijkt uit de resultaten van het aannemersbedrijf. In tien weken tijd werd een leegstaande school omgebouwd tot een complex van 43 appartementen. ‘Dat haal je nooit, zeiden ze tegen me,’ vertelt de aannemer, ‘maar we haalden het wel. We doen het met z’n allen, dat is het geheim. We helpen elkaar, we corrigeren elkaar, we nemen elkaars werk over als het nodig is. Iedereen blij, en we doen het werk in de helft van de tijd.’
Het aannemersbedrijf doet op deze manier goede zaken, de omzet groeit elk jaar fors, de opdrachtgevers zijn tevreden en de werknemers ook. En de baas, wat voert die dan nog uit, de hele dag? wil de interviewer weten. ‘Vissen,’ luidt het antwoord. ‘Ik ben gek op vissen. En wandelen met m’n hond.’
Ik ga wat uitgebreider in op dit verhaal, niet alleen omdat het grappig is, maar ook omdat we er veel van kunnen leren. Ook in een andere sector dan de bouw. In de zorg bijvoorbeeld. Dat de zorg aan het veranderen is, weten we allemaal. Voor een belangrijk deel heeft dat te maken met een bredere beschikbaarheid van informatie. Vroeger wist alleen de hoofdbehandelaar hoe het precies met een patiënt was gesteld.
Nu weten alle andere artsen, de verpleegkundigen en de patiënt het zelf met een druk op de knop. Of – iets heel anders – vroeger was het een tijdrovende en kostbare aangelegenheid om een DNA-sequentie vast te stellen. Nu kost het, dankzij de techniek, bijna niets meer.
Wat betekent dat alles voor de manier waarop de organisatie is ingericht? Dat mag duidelijk zijn: die wordt minder hiërarchisch. Overal in de zorgketen zijn mensen nu in staat om beslissingen te nemen, en dat doen ze dan ook. Een manager is minder hard nodig. Niet om taken uit te voeren, in elk geval. Maar wel om richting te geven, te sturen, te ondersteunen en te complimenteren als het nodig is.
Een nieuwe vorm van digitaal leiderschap dus. Een vorm van leiderschap die past in het digitale tijdperk. Maar wat heeft dit alles voor gevolgen voor mijn vakgebied: de zorg-ICT? Wat is de nieuwe rol van de CIO? Daarover vertel ik u in mijn volgende blog. Maar één ding zal ik alvast verklappen: de hele dag vissen zit er niet in.
Meer over leiderschap in een digitale wereld
Organisaties verschillen sterk in de wijze waarop zij met ICT omgaan. Vier scenario's voor de toekomst van ICT-professionals. Voordat een organisatie het maximale rendement haalt uit IT, heeft zij heel wat doorstaan. De organisaties waarbij de digitale strategie steeds meer de bedrijfsstrategie bepaalt, haalt het maximale rendement uit ICT.
Lees verderOp welke manier kunnen technologie en informatiesystemen ingezet worden om de zorg betaalbaar te houden? Hoe organiseren zorgpartijen dit in de praktijk? Dit waren de vragen die centraal stonden tijdens de CIO-platformbijeenkomst in maart.
Lees verder
