Dit zijn de grootste misverstanden over de CIO

Er is in mijn ogen geen twijfel over mogelijk: de Chief Information Officer (CIO) is ook in het ziekenhuis een gezichts- en beeldbepalend figuur. Digitalisering is zo belangrijk voor de bedrijfsvoering, dat je iemand nodig hebt met een strategische visie. Iemand die functioneert en communiceert op het niveau van de raad van bestuur of vlak daaronder. Iemand die snapt hoe belangrijk ICT is en daar de juiste conclusies uit trekt. Iemand zonder wie, daar komt het op neer, het ziekenhuis op termijn niet kan voortbestaan.

Maar helaas, dat inzicht is nog niet overal doorgedrongen in de bestuurskamers van de Nederlandse ziekenhuizen. Nog vaker dan je denkt, veronderstellen CEO’s dat digitalisering (enigszins gechargeerd) vooral te maken heeft met technische apparatuur en infrastructuur. De computers moeten het doen, het EPD ook. En als er iets stuk gaat, moet er razendsnel een mannetje komen om de boel weer aan de praat te krijgen.

Wat een ziekenhuis in deze visie nodig heeft, is een hoofd ICT. Een techneut die ervoor zorgt dat de dingen werken. En natuurlijk is dat belangrijk, maar als je je daartoe beperkt, mis je de wezenlijke uitdagingen waar de zorg voor staat.

Misverstand taal

Misverstanden liggen dan op de loer. Misverstanden in taal bijvoorbeeld. Techneuten gebruiken namelijk andere woorden dan bestuurders, en dat kan makkelijk fout gaan. Stel: een bestuurder vraagt wanneer ‘het ontwerp’ klaar kan zijn. Dan is de kans groot dat hij of zij daar iets heel anders onder verstaat dan het hoofd ICT. En voordat dat uit de wereld is, ben je kostbare weken of zelfs maanden verder. Waarom? Omdat het hoofd ICT op een ander niveau functioneert dan het bestuur en dus praten ze langs elkaar heen.

Misverstand budget

Een ander mogelijk misverstand betreft het budget. Bestuurders zijn zich vaak niet bewust van de kosten van ICT. Ze veronderstellen dat deze kosten vooral de aanschaf betreffen. Dat onderhoud en beheer en licenties en personeel enorme kostenposten zijn, is lang niet altijd echt doorgedrongen. Het hoofd ICT weet dat wel, maar om dezelfde reden als die ik hierboven noemde, ontstaat er hierover geen gesprek.

Misverstand organisatie

Ook qua organisatie kunnen misverstanden optreden. Over de vraag hoe snel ICT kan meebewegen met andere ontwikkelingen bijvoorbeeld. Een nieuwe app implementeren heb je toch zo geregeld?, kan een bestuurder denken. Maar dat komt omdat hij of zij nooit in de praktijk heeft ervaren hoe zoiets in zijn werk gaat. Dat een app veilig moet zijn, schaalbaar en robuust. En dat het eigenlijk helemaal geen zin heeft om een app te ontwikkelen zonder dat deze aansluit op andere systemen en onderdeel is van een brede strategie.

Het hoofd ICT weet dat wel, maar …

Een CIO is een voorwaarde om de mogelijkheden van ICT echt te benutten. ICT is een zaak geworden van het hoogste niveau.

Waarom heeft dan niet ieder ziekenhuis een CIO? Een goede vraag. Een vraag waarmee we het terrein van de techniek verlaten en waarmee we belanden in de wereld van de psychologie en de organisatiekunde.

Een vraag waarop meerdere antwoorden mogelijk zijn. Een vraag ook die ik de komende maanden meer aandacht wilt geven. Daarover binnenkort meer.