GGZ in transformatie: Van data tot digitale doorbraak

De geestelijke gezondheidszorg staat op een kantelpunt. Maatschappelijke veranderingen en nieuwe zorgbehoeften vragen om een toekomstbestendige aanpak: toegankelijker, flexibeler en beter geïntegreerd. Voor ICT-manager, directies en Raad van Bestuur ligt hier een cruciale kans én verantwoordelijkheid. Technologie speelt een sleutelrol in het realiseren van deze transformatie, door innovatie en efficiëntie te combineren met betere zorgresultaten.

Grote veranderingen

Anno 2024 worden binnen de GGZ grote veranderingen doorgevoerd op het gebied van technologie en digitalisering. Veel zorginstellingen stappen over naar nieuwe werkwijzen, zoals datagedreven werken en digitale innovaties. Deze ontwikkelingen brengen kansen én uitdagingen met zich mee. Daarom vraagt dit een doordachte aanpak en strategie. Door slim gebruik te maken van data, innovaties en regionale samenwerking kunnen instellingen de zorg verbeteren. Tegelijkertijd zijn ICT-investeringen, informatiebeveiliging en een goede begeleiding essentieel om deze digitale transitie een succes te maken. Hieronder geven wij de belangrijkste trends weer die de GGZ-markt, op het gebied van technologie, beïnvloeden.

Note: dit figuur is gemaakt aan de hand van de projecten en ontwikkelingen in de GGZ-markt die we afgelopen jaar voorbij hebben zien komen.

  Datagedreven werken & horizontaal toezicht

Steeds meer GGZ-instellingen maken gebruik van data om hun zorgprocessen te verbeteren. Door informatie te verzamelen over behandelingen en resultaten kunnen zorgverleners betere beslissingen nemen. Dit datagedreven werken helpt niet alleen om de zorg te verbeteren, maar ook om verantwoording af te leggen, bijvoorbeeld aan eigen cliënten. Horizontaal toezicht is een belangrijke ontwikkeling: zorgaanbieders werken samen met zorgverzekeraars op basis van vertrouwen en transparantie. Dit vermindert administratieve lasten en maakt het makkelijker om te focussen op de kwaliteit van zorg en innovaties.

  Digitale zorg met digitale innovaties

Digitale zorg biedt veel mogelijkheden voor de GGZ. Denk bijvoorbeeld aan screenings, online therapieën, video-consulten en zelfhulp-apps. Deze digitale innovaties maken het makkelijker om snel en laagdrempelig op afstand hulp te bieden aan cliënten. Zo wordt de zorg voor meer mensen toegankelijk, biedt het meer flexibiliteit bij het plannen van afspraken en kunnen wachttijden zelfs worden verkort.

  Cliëntportaal & eHealth

Het cliëntportaal is een belangrijke schakel in de digitale zorg. Via een portaal kunnen cliënten zelf hun dossier inzien, afspraken maken en communiceren met hun behandelaars. Dit geeft hen meer regie over hun eigen zorgproces. eHealth, zoals online behandelmodules, wordt steeds vaker ingezet als aanvulling op de fysieke zorg. Het gebruik van deze toepassingen vraagt om goede begeleiding en implementatie om ervoor te zorgen dat cliënten deze optimaal kunnen gebruiken. Hoewel eHealth veel voordelen biedt, zijn er ook uitdagingen, zoals de digitale kloof, privacy-zorgen en de noodzaak voor voldoende digitale vaardigheden bij zowel cliënten als zorgprofessionals.

  Wet- & regelgeving in de GGZ

Digitalisering brengt regels met zich mee. Denk aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die strikte eisen stelt aan hoe instellingen met persoonsgegevens moeten omgaan, of het voldoen aan normen voor informatiebeveiliging, zoals NEN 7510. Dit betekent dat instellingen niet alleen moeten investeren in technologie, maar ook in bewustwording en het opleiden van medewerkers op het gebied van privacy en beveiliging.

  Regionaal samenwerken

De vraag naar zorg blijft toenemen, terwijl er niet altijd genoeg zorgverleners zijn. Daarom wordt regionale samenwerking tussen verschillende zorginstellingen steeds belangrijker. Door samen te werken kunnen instellingen hun zorg efficiënter organiseren. Zo verbetert de toegang tot zorg, worden wachttijden verkort en wordt zorg meer cliëntgericht georganiseerd. Digitalisering speelt hier een grote rol, omdat gegevensuitwisseling tussen regio’s en zorgverleners essentieel is voor goede samenwerking.

  Kosten & baten van ICT

De investering in digitale zorg en technologieën is hoog, maar dit weegt meestal op tegen de baten, kwantitatief en kwalitatief. Het is belangrijk om een weloverwogen strategie te ontwikkelen, zodat er een positieve business case ontstaat en de voordelen van de investering worden benut.

  Optimalisatie bedrijfsvoering

Een efficiënte bedrijfsvoering is essentieel om digitale zorg succesvol in te zetten. Dit betekent dat processen binnen GGZ-instellingen slim moeten worden ingericht. Door technologie slim te gebruiken, kunnen werkprocessen eenvoudiger en sneller worden uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan het automatiseren van administratieve taken, zodat zorgprofessionals meer tijd overhouden voor patiënten. Ook het slim inzetten van data helpt om processen te verbeteren en knelpunten te herkennen. Vanuit een duidelijke visie op bedrijfsvoering kunnen verbeteringen binnen het totale applicatielandschap worden doorgevoerd; van verbeterde integratie tot rationalisatie en de inrichting van integrale procesketens. Door bedrijfsvoering te optimaliseren met digitale hulpmiddelen, kan een instelling niet alleen kosten besparen, maar ook de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg verbeteren.

Lees ook onze: Inventarisatie bedrijfsvoeringsapplicaties GGZ | M&I/Partners

  Informatiemanagement & -beveiliging

In de GGZ is het veilig beheren van gegevens van cruciaal belang. Patiëntgegevens moeten goed worden beschermd, vooral [NH1] [MP2] met de groeiende hoeveelheid digitale zorgtoepassingen waardoor patiëntgegevens op verschillende plekken staat. Informatiemanagement richt zich op het efficiënt verzamelen, opslaan en gebruiken van data, zodat deze betrouwbaar en toegankelijk is voor zorgverleners. Tegelijkertijd is informatiebeveiliging essentieel om te voldoen aan de AVG en andere wettelijke eisen. Dit betekent dat GGZ-instellingen moeten investeren in veilige IT-systemen, het trainen van medewerkers en regelmatig controleren of gegevens goed beschermd zijn tegen cyberdreigingen. Goede informatiebeveiliging zorgt ervoor dat cliënten erop kunnen vertrouwen dat hun gegevens in veilige handen zijn.

  Digitale strategie

Een sterke digitale strategie is onmisbaar voor GGZ-instellingen die willen inspelen op de snelle technologische ontwikkelingen. Dit betekent vooruitdenken en duidelijke keuzes maken over welke technologieën en digitale oplossingen de organisatie nodig heeft, zowel nu als in de toekomst. Een goede strategie helpt bij het gericht inzetten van innovaties zoals eHealth en datagedreven zorg, en zorgt ervoor dat deze naadloos aansluiten op de bedrijfsvoering. Het gaat daarbij niet alleen om technologie, maar ook om het creëren van een digitale cultuur binnen de organisatie. Door een duidelijke digitale koers te varen, kunnen instellingen hun zorgprocessen verbeteren, efficiënter werken en beter inspelen op de behoeften van cliënten en zorgprofessionals.

  Veranderen met digitale mogelijkheden, patiënt en zorgprofessional aan het stuur

De digitale mogelijkheden geven patiënten en zorgprofessional meer zeggenschap. Of het nu gaat om zelfhulp via een app of inzicht in eigen gegevens, de eindgebruiker staat steeds meer centraal. Dit vraagt om duidelijke uitleg en intuïtieve systemen, zodat iedereen er gemakkelijk mee kan werken. Het idee is dat technologie niet alleen ondersteunend moet zijn, maar vooral gebruiksvriendelijk en afgestemd op de behoefte van de eindgebruiker. Door eindgebruikers actief te betrekken bij de keuze en het testen van deze technologieën, wordt de acceptatie vergroot en kan de zorg daadwerkelijk effectiever en persoonlijker worden.

Meer informatie

Wil je meer weten over onze thema’s en opdrachten in de GGZ?

Klantcases

EPD-inventarisatie GGZ 2024: Adapcare stijgt met 6% marktaandeel

Inventarisatie bedrijfsvoeringsapplicaties GGZ